Tag Archives: Αθανασία Ψάλτη

Η αρχαία Ερέτρια στην Αθήνα

Με πολύ ενδιαφέρον επισκέφθηκα την ολοκαίνουργια έκθεση Ερέτρια: Ματιές στην αρχαία πόλη, που παρουσιάζεται στο Εθνικό και Αρχαιολογικό Μουσείο (έως 26 Αυγούστου), στο ιστορικό κτήριο της οδού Πατησίων. Η ιδέα της έκθεσης είναι η ανασύνθεση της καθημερινότητας μιας πολύ σημαντικής πόλης-κράτους που η ιστορία της αρχίζει την τρίτη χιλιετία π.Χ., και στην οποία έχουν βρεθεί από τα παλαιότερα τεκμήρια της ελληνικής γραφής.

Η αρχαία πόλη της Ερέτριας ανακαλύφθηκε λίγα χρόνια πριν την άλωση της Πόλης, το 1436. Η πρώτη συστηματική ανασκαφή έγινε από τον Χρήστο Τσούντα τον 19ο αιώνα για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας, ενώ ο χώρος έχει ανασκαφεί και από την Αμερικάνικη σχολή.

Η έκθεση είναι μια σύμπραξη του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και της ΙΑ´ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, η οποία εποπτεύει τον αρχαιολογικό χώρο, ενώ η Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή που ανασκάπτει την πόλη, επιδότησε την όλη οργάνωση. Εκτός από το Αρχαιολογικό Μουσείο, τα εκθέματα προέρχονται από τα Μουσεία Μπενάκη, Ερέτριας, της Χαλκίδας, της Ολυμπίας, της Σάμου, το Νομισματικό και το Μουσείο του Καπιτωλίου.

Η έκθεση ανοίγει με ένα πολύ πλούσιο χρονολόγιο για να περάσει αμέσως στην ιστορικὴ διαδρομὴ της πόλης, σταθμεύοντας στα γεωμετρικά χρόνια, εποχή που επικοινωνεί η Ερέτρια με την Ανατολή, αναπτύσσει εμπορικές σχέσεις και γίνεται γνωστό το ελληνικό αλφάβητο, στο δεύτερο μισό του 8ου αιώνα, με τις εγχάρακτες επιγραφές που βρέθηκαν στον ναό του Απόλλωνος, αλλά και σε μια αποικία των Ερετριέων στην Ιταλία, στις Πιθηκούσσες.

Στη συνέχεια η αφήγηση περνάει στη Δημόσια και στην Ιδιωτική Ζωή, με στάσεις στην Αγορά της πόλης, το κέντρο δηλαδή της εμπορικής και πολιτικής ζωής, που ορίζεται από μία πλατεία με κτήρια και στοά. Επισημαίνω ότι στην Ερέτρια έχει βρεθεί ένα εργαστήριο πορφύρας, που ήταν η χρωστική ουσία για το βάψιμο των πλέον ακριβών και πολυτελών υφασμάτων στην αρχαιότητα και στο Βυζάντιο.

Ξεχωριστές είναι οι ενότητες για το φύλο. Εδώ μαθαίνουμε πως οι νεαροί Ερετριείς, που τους ονόμαζαν εφήβους, στα 18 τους χρόνια υπηρετούσαν την πόλη τους για δύο χρόνια, και εκπαίδευονταν στην τέχνη του πολέμου. Έτσι αποκτούσαν πολιτικά δικαιώματα αφού εντάσσονταν πλέον στον πληθυσμό της πόλης.

Η στήλη με το ψήφισμα του Δήμου είναι αφιερωμένη στον Ιάσονα, σε ένα πρόσωπο που συνέβαλε στη ζωή της πόλης. Διαβάζω: «τὴν πᾶσαν φιλοτιμίαν ποιούμενος χάριν τῆς τῶν πολλῶν εὐνοίας». Το κείμενο της στήλης, νομίζω πως άξιζε να μεταφραστεί και στα αγγλικά για να πάρουν μια ιδέα οι ξένοι επισκέπτες τι σημαίνει αναγνώριση της προσσφοράς στη ζωή της κοινότητας.

Χώρος συνάντησης των ανδρών ήταν το Γυμνάσιο, όπου πέρα από άθληση πρόσφερε και παιδεία στη ρητορική και τη φιλοσοφία.

Στην Ερέτρια υπήρχε η συνήθεια να χαράσσουν σε στήλες τα ονόματα των πολιτών, με αποτέλεσμα να σώζονται γύρω στα 2.400 ονόματα ανδρών σε αυτούς τους μοναδικούς καταλόγους απογραφής.

Στον κόσμο της γυναίκας παρουσιάζεται η ζωή των γυναικών στο σπίτι, ὅταν γνέθουν ή υφαίνουν, αλλά και σε στιγμές που συνδέονται με την τελετή του γάμου, όπως αποτυπώνεται σε αγγεία και γαμικούς λέβητες. Εξαιρετικά είναι τα χρυσά κοσμήματα με ερωτιδείς και άλλα κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα.

Ο πολιούχος της πόλης ήταν ο Απόλλων που έφερε την επωνυμία Δαφνηφόρος. Ο ναός του είναι κοντά στην αγορά της πόλης και ξεκίνησε να κτίζεται τον 8ο αιώνα, ενώ ίσως καταστράφηκε από τους Πέρσες το 490 και στη συνέχεια κατά τη ρωμαϊκή περίοδο ενδεχομένως ολοκληρώθηκε η καταστροφή και να μεταφέρθηκαν γλυπτά στην πόλη. Κάποια ίχνη μαρτυρούν την πιθανή χρήση του χώρου ως χριστιανικού ναού. Από το δυτικό αέτωμα έχουν σωθεί γλυπτά με ξεχωριστό το σύμπλεγμα Θησέα και Αντιόπης.

Εκεί κοντά υπάρχει ο Βόρειος Χώρος Θυσιών και σε αποθέτη βρέθηκαν πολλά αναθήματα του 8ου και 7ου αιώνα που συνδέουν τον βωμὀ με τη λατρεία της Αρτέμιδος.

Στη λατρευτική ζωή της πόλης ανήκουν και τα Θεσμοφόρια, γυναικεία γιορτή της φύσης και της γονιμότητας προς τιμή της Δήμητρας, που τελούντο το Φθινόπωρο σε τρεις μέρες. Κατά την Άνοδο, οι γυναίκες έφερναν στην επιφάνεια ομοιώματα φαλλών και φιδιών που είχαν κρύψει στη γη. Στη Νηστεία τιμούσαν την Περσεφόνη και στην Καλλιγένεια η μέρα ήταν αφιερωμένη στην Δήμητρα και στην καλλιτεκνία (γέννηση όμορφων παιδιών).

Ακόμη, έχει βρεθεί το Σεβαστείο, χώρος λατρείας των ρωμαίων αυτοκρατόρων, καθώς και ιερός της Ίσιδας, που μας πηγαίνει στην ύστερη αρχαιότητα και σε θρησκείες που μπορούσαν να αναμιχθούν μεταξύ τους προσφέροντας μία ποικιλία σε ένα συγκρητιστικό πλαίσιο.

Στην ενότητα για τις ταφές παρουσιάζεται το νεκροταφείο της Ερέτριας και οι δύο τρόποι φροντίδας για τον νεκρό είτε με καύση (άντρες υψηλών κοινωνικών τάξεων) ή ταφή στη γη. Τα παιδάκια τα τοποθετούσαν σε μεγάλα αγγεία (εγχυτρισμός). Στη χριστιανική Ερέτρια οι τάφοι που έχουν βρεθεί είναι κοντά στο Ιερό του Απόλλωνα, καθώς και στην παλαιοχριστιανική της Αγίας Παρασκευής.

Από την ευφάνταση αναπαράσταση «ζωντανών» σκηνών του γλυπτού διακόσμου του ναού του Απόλλωνος.

Στην έκθεση ιδιαίτερη θέση έχει το πλούσιο εποπτικό υλικό (σχεδιασμός: Τάσος Μπέλλας) το οποίο με την έξυπνη χρήση της τεχνολογίας είναι εργαλείο στην κατανόηση της ιστορίας και του γεωγραφικού πλαισίου (ζωντανοί χάρτες με τις περιοχές που συνδέονται με την πόλη σε προβολές μεγάλων διαστάσεων), όσο και στην ανασύσταση του ιερού του Απόλλωνα. Στέκομαι στο τελευταίο γιατί η ευφυής σκηνοθεσία με την αποδόμηση των γλυπτών του αετώματος, τη μεμονωμένη προβολή και την τελική τους διάρθρωση στον ναό, προσφέρει ένα εξαιρετικό παράδειγμα εκπαιδευτικής προσέγγισης με χιούμορ και γοητεία που ανεβάζει τα στάνταρντς στη μουσειολογία και στην παρουσίαση εκθεμάτων. Εύγε στους δημιουργούς που είχαν την ιδέα και την υλοποίησαν σε έναν χώρο που δεν μας έχει συνηθίσει με παρόμοιες εκπλήξεις.

Σε γενικές γραμμές η έκθεση επιτέλεσε τον σκοπό της. Η εικόνα της αρχαίας πόλης είναι σαφής, επαρκής, με πλούσια τεκμηρίωση από τα ευρήματα και συχνά ευφάνταστη παρουσίαση. Η έκθεση δείχνει τη γόνιμη συνεργασία των Ελβετών και των Ελλήνων και είμαι βέβαιος ότι θα έχει επιτυχία όταν μεταφερθεί στην Ελβετία από τον Σεπτέμβριο του 2010 έως τον Ιανουάριο του 2011.

Μετά την έκθεση επισκέπτομαι στο διαδίκτυο την έκθεση. Δυστυχώς η πληροφόρηση είναι ελαχιστότατη. Πατάω το κουμπί για την αγγλική έκδοση. Φορτώνει η σελίδα και η απογοήτευση γράφεται με τις λέξεις

The description is not available.

Ψέματα. Υπάρχει ακόμη και η εξής φράση:

(From 26 of April until 25 of August 2010)

Δυστυχώς στο Αρχαιολογικό Μουσείο δεν υπήρχε πληροφοριακό υλικό που να συνοδεύσει την έκθεση και να το πάρεις μαζί σου. Ούτε δύο αράδες. Τίποτα! Και σε καμιά γλώσσα. Έμενες με τις εικόνες που είδες, και όσοι είχαν μηχανές (ελάχιστοι) με τις φωτογραφίες που τράβηξαν. Η τιμή του καταλόγου είναι στα 50 ευρώ και θα τον αγοράσει μάλλον ο ειδικός.

Όταν επισκέπτεσαι την αγγλική ιστοσελίδα του Αρχαιολογικού Μουσείου για την έκθεση για την Ερέτρια, βλέπεις ότι είναι ανύπαρκτο το γεγονός και σκέφτεσαι πως, προφανώς, η οργάνωση δεν απευθύνεται σε ξένους επισκέπτες.

Πόσο θα κόστιζε η παραγωγή ενός μικρού εντύπου κατατοπιστικού για την αρχαία Ερέτρια; Άραγε και στην Ελβετία δεν θα υπάρχει ούτε ένα δίπτυχο που να δίνει το στίγμα της έκθεσης; Μιλάμε για προώθηση του πολιτισμού ή και για τουρισμό και δεν υπήρχε κάτι που να υπομνήσει ότι αυτός ο τόπος είναι ακόμη και σήμερα επισκέψιμος. Η επιθυμία που γεννήθηκε σε μένα να πάω συγκεκριμένα στην Ερέτρια, να την περπατήσω, εκεί που ήταν ο Ιάσονας και εκεί που ετελούντο τα Θεσμοφόρια, είμαι βέβαιος ότι γεννήθηκε και σε άλλους επισκέπτες. Έλληνες και ξένους. Κρίμα, που μια τόσο ωραία έκθεση δεν αφήνει ένα έντυπο αποτύπωμα με μία προβολή της αρχαίας πόλης με ώρες επισκέψεως, συγκοινωνίες κλπ.

Και μετά λέμε να βοηθήσουμε τον τόπο μας θάβοντας μια προσπάθεια που έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει ένας μαγνήτης επισκεπτών.

Σύνδεσμοι

Αρχαία πόλη της Ερέτριας.

Έκθεση: Ερέτρια. Ματιές σε μια αρχαία πόλη.

Ταυτότητα

Γενικός συντονισμός: Νικόλαος Καλτσάς

Ιδέα Σύλληψη: Chantal Martin Pruvot, Karl Reber, Thuerry Theurillat, Pierre Ducrey

Γενική επιμέλεια: Νικόλαος Καλτσάς, Μιμίκα Γιαννοπούλου, Sylvian Fachard, Αθανασία Ψάλτη

Η ιερότητα του Έρωτα

είναι η γεύση που μου άφησε η επίσκεψη στην έκθεση Έρως. Από τη Θεογονία του Ησιόδου στην ύστερη αρχαιότητα. Και όταν λέω ιερότητα δεν εννοώ κάτι εξαϋλωμένο ή άσαρκο. Εννοώ τη σημασία που είχε αυτή για τους αρχαίους Έλληνες η δύναμη που βρίσκεται ως ενέργεια πίσω από κάθε δημιούργημα είτε είναι ο κόσμος και το σύμπαν είτε είναι η ποίηση.

Πάντα αδάμαστος ο Έρως, δεν μπόρεσε να εξημερωθεί από τον άνθρωπο, συνενώνει προς το τέλος της αρχαιότητας τα σύμβολα του Απόλλωνα και του Διόνυσου, λατρεύεται σε γυμνάσια και απεικονίζεται ως αθλητής, μεταμορφώνεται σε τελετουργό ή αναζητεί το κάλλος και την αθανασία. Ο Πλάτωνας διατύπωσε με μοναδικό τρόπο τη θέση του έρωτα στην ανθρώπινη ζωή ως δρόμος που οδηγεί στην ένωση με τη σοφία και το Συμπόσιον μέσα από τους διαλόγους του θα θέσει στο επίκεντρο το φαινόμενο του έρωτα σε οικεία συμφραζόμενα. Σε αυτόν αιχμαλωτίζονται οι πάντες, γήινοι και θεϊκά πλάσματα, οδηγεί με την ενέργεια που παράγει προς τη ζωή διεγείροντας και ανασταίνοντας κάθε μόριο φύσης.

Ο Έρωτας είναι ο εκφραστής της γονιμότητας όχι μόνο της σωματικής αλλά και της πνευματικής. Ως πρόσωπο ο Έρωτας συνδέεται με την Ψυχή και μετά από πολλά βάσανα και περιπέτειες θριαμβεύει η αγάπη τους στο τέλος με την αποθέωση της Ψυχής στον Όλυμπο. Άλλες φορές ο Έρωτας μετατρέπεται ως άγγελος θανάτου με κλειστά μάτια κρατώντας μια δάδα σβησμένη και ανεστραμμένη.

Το Μέγαρο Σταθάτου εξολοκλήρου και το ισόγειο του Μουσείου της οδού Νεοφύτου Δούκα (Πτέρυγα Ντόλλης Γουλανδρή)χρησιμοποιήθηκαν για να παρουσιαστούν 272 έργα που καλύπτουν μια χιλιετία, από τον 6ο προχριστιανικό αιώνα έως τον 4ο αιώνα μ.Χ.   Ο χώρος περιορισμένος αλλά η έξυπνη τοποθέτηση των αντικειμένων ανέδειξε τα νοήματα των εννέα ενοτήτων πάνω στις οποίες είχε δομηθεί η έκθεση:

α. Έρως και Αφροδίτη

Στην πρώτη ενότητα αναδεικνύεται το πλέγμα της σχέσης μεταξύ Έρωτα και Αφροδίτης. Ξεκινώντας από τη θαλάσσια γέννηση της θεάς, όπου η Αφροδίτη αναδύεται από τα νερά ή έρχεται στην επιφάνεια μέσα σε όστρακο, άλλες παραστάσεις δίνουν έμφαση στην τρυφερή σχέση μητέρας γιου με τα χάδια και την τρυφερότητα να κυριαρχεί, ο θηλασμός του νεογέννητου Έρωτα θυμίζει τις εικόνες με την Παναγία γαλακτοτροφούσα, ενώ η θέση του μικρού στην αγκαλιά δείχνει να προεικονίζει τον τύπο της βυζαντινής παράστασης της Οδηγήτριας και Βρεφοκρατούσας!

Η Αφροδίτη θηλάζει τον Έρωτα. Παράσταση από ερυθρόμορφη αρυβαλλοειδή λήκυθο, 360-340 π.Χ. (Εθνικό Αρχαιολ. Μουσείο Τάραντα).

Σε άλλα έργα ο Έρως εκπαιδεύεται και παίζει, είναι άτακτος και τον μαλώνει η μητέρα του. Άλλες φορές η Αφροδίτη κρατά ένα σανδάλι και ετοιμάζεται να τον κτυπήσει.

β. Ιδιότητες και δραστηριότητες του Έρωτα.

Ο Έρωτας αποδεσμεύεται από τη μητέρα του τον 6ο αιώνα και εμφανίζεται ως η δύναμη που γονιμοποιεί τη φύση. Άλλοτε ίπταται κρατώντας λωτό, άλλοτε ποτίζει άνθη, σε ορισμένες εικονογραφήσεις φέρει κέρας αφθονίας ή κρατά καρπούς. Άλλη ιδιότητα του Έρωτα είναι αυτή του αθλητή και του τελετουργού.

Ως κατ᾽ εξοχήν εκπρόσωπος της επιθυμίας της ερωτικής ένωσης απεικονίζεται ως τοξότης που σημαδεύει τους στόχους του: άντρες και γυναίκες, θεοί και άνθρωποι, οι πάντες υποκύπτουν στα βέλη του. Πρόκειται για την πλέον διαδεδομένη εικόνα του Έρωτα που συχνά αναπαράγεται σε αναγεννησιακούς πίνακες στις αγγελικές μορφές.

Μαρμάρινο άγαλμα του Έρωτα με τη μορφή τοξότη, 1ος-2ος αιώνας μ.Χ. (Παρίσι, Μουσείο Λούβρου)

Εδώ, στην ενότητα αυτή ανήκει ο ταφικός Έρως,  ο Φιλοσοφικός Έρως, καθώς και οι περιπέτειες του Έρωτος με την Ψυχή.

γ. Έρωτες και γάμοι θεών και ηρώων.

Στην ομάδα των έργων περιλαμβάνονται θέματα όπως οι έρωτες του Δία, ο μύθος του Άδωνη και της Αφροδίτης, ο γάμος της Ήρας με τον Δία, η ιστορία της Μήδειας και του Ιάσονα.

Ο αετός αρπάζει τον Γανυμήδη. Μαρμάρινο τραπεζοφόρο, 2ου αι. μ.Χ. (Αρχαιολ. Μουσείο Βέροιας).

δ. Έρωτες και γάμοι θνητών.

Σκηνή γάμου. Μια πομπή οκτώ ανθρώπων πορεύονται στην είσοδο του σπιτιού που βρίσκεται μια γυναίκα. Όλα είναι φροντισμένα για το γεγονός και ένα κλίμα ευφορίας με τους μουσικούς ανάμεσα στις μορφές επικρατεί στη σκηνή. Παράσταση από ερυθρόμορφη πυξίσα , 430-425 π.Χ. (Ἀρχαιολ. Μουσείο Θήβας).

ε. Έρωτες που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας.

Όπως ο έρωτας του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας.

στ. Αγοραίοι έρωτες.

Στην ενότητα ανήκουν σκηνές με πόρνες σε σκηνές καλλωπισμού και υποδοχής του πελάτη, συμπόσια ανδρικής ψυχαγωγίας με καλλιτέχνιδες που υπηρετούσαν και την Αφροδίτη, και σπάνιες τολμηρές παραστάσεις συνουσίας.

Ανάγλυφη παράσταση με σκηνή ερωτικής συνεύρεσης από την πόλη της Ρόδου, 200-150 π.Χ.

ζ. Όμοιοι έρωτες.

Παραστάσεις ερωτοτροπιών με εραστές και νεαρούς ερωμένους αποδίδουν μια συνήθεια που είχε διαμορφωθεί σε παιδαγωγικό θεσμό: τα μικρά αγόρια ωρίμαζαν πνευματικά μέσα από τη σχέση που ανέπτυσσαν με έναν μεγαλύτερο άνδρα.

Παράσταση δύο νέων τυλιγμένων με ιμάτιο με το βλέμμα στραμμένο στα σώματά τους. Σκηνή μελανόμορφης ληκύθου από την Τανάγρα, 550-530 π.Χ. (Αθήνα, Εθνικό και Αρχαιολογικό Μουσείο)

Ο υποψήφιος εραστής πλησίαζε τον μικρό ερωμένο στην παλαίστρα και του πρόσφερε έναν πετεινό, σύμβολο της αξίας της αγωνιστικότητας. Στην ενότητα αυτοί ανήκουν και σκηνές ερωτικής συνεύρεσης εναγκαλισμένων ανδρών.

η. Βουκολικοί έρωτες

θ. Ιθυφαλλικές θεότητες και φαλλικά σύμβολα.

Εδώ ανήκουν οι Σειληνοί, Σάτυροι, ειδώλια με υπερμεγέθεις φαλλούς, μορφές του Πρίαπου, ο Ερμαφρόδιτος, αλλά και τελετές με μία πομπή όπου κυριαρχεί η μεταφορά ενός φαλλού. Ίσως το τολμηρότερο κομμάτι της έκθεσης είναι τα φαλλικά ομοιώματα, όπως ένας βωμίσκος (Αρχαιολ. Μουσείο Κομοτηνής, ένας φαλλός από τη Δήλο, και ένας ακόμη από τη Χαλκίδα.

Στο πλατωνικό Συμπόσιο σύμφωνα με τη διήγηση του Αριστοφάνη περιγράφεται ο αρχαίος άνθρωπος σαν ένα πλάσμα που είχε και τα δύο φύλα. Μαρμάρινο αγαλμάτιο Ερμαφρόδριτου της ύστερης ελληνιστικής περιόδου (Αρχαιολ. Μουσείο Κω).

Από τα πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα είναι ένα φαλλόσχημο αγγείο από τη Ρόδο που μοιάζει πολύ με τα ομοιώματα που χρησιμοποιούνται στον Τύρναβο την Καθαρή Δευτέρα στον εορτασμό του Μπουρανί.

Από τα εντυπωσιακά εκθέματα είναι η πλάκα όπου απεικονίζονται δύο φαλλοί με φτερά και πόδια ζώου που φέρει την επιγραφή:

ΤΟΥΤΟ ΕΜΟΙ

ΚΑΙ ΤΟΥΤΟ ΣΟΙ

Πιθανόν το συγκεκριμένο αντικείμενο τοποθετημένο στην είσοδο του σπιτιού να λειτουργούσε προστατευτικά για τους ενοίκους του.

Μαρμάρινο ανάγλυφο, 1ος αι. π.Χ. (Αρχαιολ. Μουσείο Δήλου).

Φεύγοντας από την έκθεση μία είναι η αίσθηση: οι αρχαίοι τα είπαν όλα. Ή σχεδόν όλα. Και μιλώντας για τον Έρωτα εκφράστηκαν για το ανθρώπινο σώμα χωρίς ντροπή και ενοχές. Ψηλαφώντας τους μύθους τους η αιτιολόγηση που παρέχουν κινείται πέρα από αξιολογήσεις ηθικού τύπου. Χωρίς απαγορεύσεις.

Μία παρατήρηση που έχω να κάνω είναι ότι εκεί που επισημαίνεται ότι η γυναίκα στην οικογένεια προοριζόταν για τον τόκο νόμιμων τέκνων, φαίνεται να μην απασχολεί τους οργανωτές εάν η γυναίκα μέσα στον γάμο αναζητούσε αλλού την απόλαυση, αφού ο σύζυγός της απολάμβανε τον έρωτα στην αγοραία του έκφραση. Όπως, επίσης, από όσο θυμάμαι, απουσίαζε το θέμα του έρωτα μεταξύ γυναικών.

Ο κατάλογος περιλαμβάνει πρωτότυπα κείμενα (τα εισαγωγικά με τις υπογραφές των Ιωάννη Τουράτσογλου, Βασίλη Κάλφα, Δημήτρη Μποσνάκη, Αθανασίας Ψάλτη, Μαρίας Νασιούλα και Pier Giovanni Guzzo) και εξαιρετική εικονογράφηση (από όπου και οι εικόνες εδώ), νομίζω ότι είναι τόμος αναφοράς, αφού τεκμηριώνει συστηματικά τα εκθέματα και βοηθάει στην παραπέρα εντρύφηση.

Πρόκειται για μία έκθεση που αφορά όλους μας, όχι μόνο ειδικούς, γιατί μας δίνει κλειδιά να ξεκλειδώσουμε πτυχές της ποίησης, της τέχνης, αλλά κυρίως μιας εμπειρίας μοναδικής και πανανθρώπινης.

Πρέπει να υπογραμμίσω ότι η έκθεση είναι εξαιρετικά πρωτότυπη (βασίστηκε σε μια ιδέα του Νικολάου Χρ. Σταμπολίδη, διευθυντή του Μουσείου Κυκλαδικής τέχνης), επομένως εξαγώγιμη στην παγκόσμια αγορά πολιτισμού, με μια σύμπραξη μουσείων (εκτός από Ελλάδα) της Κύπρου, Ιταλίας, Γαλλίας, για την οποία μπορούμε να αισθανόμαστε υπερηφάνεια.

Η έκθεση διαρκεί έως τις 5 Απριλίου 2010.

Σύνδεσμος έκθεσης: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης