Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2007
Το δέρμα μαύρο, καταγωγή αφροαμερικάνικη, είναι γυναίκα, και είναι ιερεύς. Εδώ, τη λένε με το επώνυμό της. Εγώ, δεν αλλάζω τις συνήθειές μου. Θα την προσφωνώ με το μικρό της: Ντέμπορα!
Είχα την ευκαιρία να τη δω άλλη μια φορά. Ήταν η μέρα των ευχαριστιών. Η εθνική γιορτή του τόπου. Είχε μιλήσει με θέμα Thanks giving every day. Σήμερα θα μιλήσει για την ιστορία του Iωσήφ. Προπαραμονή των Xριστουγέννων. Θέμα απόλυτα αρμόζον.
Ο χώρος που θα μιλήσει η πάστορας Ντέμπορα, ναός που μιμείται το γοτθικό αρχιτεκτονικό ρυθμό: Μακρόστενο κτήριο, με πέτρινο εσωτερικό, βιτρώ με κυρίαρχο το μπλε χρώμα που σπάει την κρύα ατμόσφαιρα της πέτρας, μία τράπεζα στην κόχη του ανοιχτού ιερού, με έναν σταυρό επάνω. Ένα αστέρι που σχηματίζεται από προβολείς φωτίζει ένα ανάγλυφο της οροφής. Ο τόνος των ημερών δίνεται από ένα στεφάνι καρτποστολικό, από κωνοφόρο με τέσσερα κεριά αναμένα. Εδώ τελούνται ακολουθίες και λειτουργίες οικουμενικές. Είναι δεκτοί οι πιστοί όλων των χριστιανικών δογμάτων χωρίς διακρίσεις ομολογίας. Η ιδέα πανέμορφη: όλοι είμαστε μια οικογένεια, ενωμένοι στο όνομα και κυρίως στο σώμα του Ιησού Χριστού.
Το είπα στον κολλητό μου. Ενθουσιάστηκε στην ιδέα. Να πας, να λειτουργηθείς, μού είπε, αφού δεν έχεις άλλη επιλογή, εκεί που βρίσκεσαι. Αλλά, να μην κοινωνήσεις, συμπλήρωσε με στόμφο. Ναί, να συμπροσευχηθείς, επανέλαβε.
Ναι, πήγα, για δεύτερη φορά. Είχα ακούσει για την οικουμενική κίνηση, ήξερα ότι οι παλαιοημερογίτες και οι ζηλωτές της Ορθοδοξίας κατήγγειλαν όλες αυτές τις απόπειρες διαλόγου, όμως εγώ, εδώ έχω αυτή την ευκαιρία: να δω και να παρατηρήσω το λατρευτικό τυπικό μιας οικουμενικής λατρείας.
Στην είσοδο μας μοιράζουν το πρόγραμμα της ακολουθίας. Όπου υπάρχει αστερίσκος θα πρέπει να σταθούμε όρθιοι. Ο παρουσιαστής μας καλωσορίζει και αναγγέλει το τι θα επακολουθήσει. Είναι ο κρίκος για τα μέρη της λειτουργίας.
Ο ιερέας μας καλεί να συμμετάσχουμε στη λειτουργία. Έχει προηγηθεί ο ύμνος 103: Watcher, Tell Us of the Night. Eίναι ένας ύμνος που γράφτηκε το 1825 από έναν γλωσσολόγο, τον John Bowring, μέλος της Bουλής και κυβερνήτης του Xονγκ Kονγκ! Στη συνέχεια, οφείλουμε να ψάλλουμε όλοι μαζί «Ω, έλα, ω έλα, Eμμανουήλ» αλλά η συμμετοχή του κοινού είναι ανύπαρκτη και τότε συνειδητοποιώ ότι λείπει η χορωδία. Τη μουσική τη γνωρίζει ο ιερέας, η πάστορας Ντέμπορα και η διακόνισσα.
Η υπνωτική φωνή του leader (ιερέα) μας καλεί να εξομολογηθούμε δημόσια, στον Θεό και στον γείτονα τις αμαρτίες μας. Ακολουθεί ένα ανάγνωσμα του Ησαΐα, μια προφητεία για τη γέννηση του Χριστού, παρεμβάλλεται ένα υπέροχο σόλο του Χαίντελ από τενόρο –η φωνή του χωρίς μικρόφωνο σχίζει τον αέρα του ναού– για να ακολουθήσει το ευαγγέλιο από τον Ματθαίο (1,18-25). Ακριβώς, μετά το ευαγγέλιο είναι η στιγμή να ακούσουμε την ιεροκήρυκα Ντέμπορα.
Στα αριστερά, όπως βλέπουμε την κόχη του ναού, η πάστορας Ντέμπορα έχει ανέβει στον άμβωνα. Θα μπορούσε να είναι η αδελφή της Νταϊάνα Ρος. Έχει μαλακά χαρακτηριστικά, φοράει ένα μενεξεδί άμφιο και στα αυτιά της κρέμονται μακριά χρυσά σκουλαρίκια. Στα μάτια της, πάνω στα βλέφαρα μπλε σκιά. Κι αρχίζει: Η ιστορία του Ιωσήφ ξεκινάει από τη σιωπή. Δεν είχαμε ακούσει τη φωνή του, ήταν ένα πρόσωπο στη σκιά, μέχρι που μαθαίνει ότι είναι έγκυος η Μαρία. Η Ντέμπορα είναι πολύ ασκημένη. Κατέχει τη ρητορική τέχνη. Με επαναλήψεις και επιταχύνσεις την παρακολουθείς, θες δεν θες. Είναι μια σταρ του κηρύγματος. Κοιτά τον κόσμο στα μάτια, ενώ ρίχνει κλεφτές ματιές στο γραπτό της. Τίποτα δεν αφήνει στην τύχη. Όλο το κήρυγμά της είναι πολύ καλά σχεδιασμένο. Δεν πρόκειται να αυτοσχεδιάσει, για αυτό δεν υπάρχουν και εκπλήξεις. Όλοι θα μείνουν ικανοποιημένοι. Καμιά συνείδηση δεν θα ενοχληθεί. Σαν τα φαγητά στα φαστφουντάδικα: κατορθώνουν και αγγίζουν τον μέσο ουρανίσκο, λίγο πολύ όλοι ικανοποιούνται.
Σειρά έχει ο ύμνος Νο 345: Let All Mortal Flesh Keep Silence. Το όργανο δίνει τον τόνο. Όλοι όρθιοι. Η συμμετοχή προβληματική. Αν δεν ξέρεις νότες… απλώς διαβάζεις τις λέξεις.
Intercessory Prayers. Ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο της τελετής. Η οδηγία στο Πρόγραμμα επιβεβαιώνεται από τον ιερέα: Εάν υπάρχουν αιτήματα προσευχόμενων που θα θέλατε να μοιραστείτε, παρακαλούμε σηκώστε τα χέρια σας. Εδώ, διασταυρώνεται ο πόνος και η μοναξιά των παρευρισκομένων. Μία νέα κοπέλα, που πρέπει να είναι η διακόνισσα, με σχιστά μάτια, μακριά ίσια και πολύ γυαλιστερά μαλλιά που γίνονται ένα με το μαύρο της ράσο, δίνει το ασύρματο μικρόφωνο στην πρώτη γυναίκα. Παρακαλώ, ας προσευχηθούμε για τη θεία μου που είναι σε καρκίνο και έχει πέσει σε κώμα, λέει με τετράμενη φωνή μια ηλικιωμένη κυρία που κάθεται στην πρώτη σειρά. Μια άλλη ζητά την ικεσία του εκκλησιάσματος για μια νεκρή που πέθανε χτές, ένας άλλος ζητά θεραπεία… Η κατάμαυρη θανατερή φιγούρα της διακόνισσας με το χαμογελαστό πρόσωπο και τα τακούνια της να ακούγονται στα κενά αυτών των διαμεσολαβήσεων κυριαρχούν στον χώρο. Δίνει στην τελευταία που θα μιλήσει τον λόγο: Παρακαλώ, ας προσευχηθούμε για όλα τα μοναχικά άτομα, που θα κάνουν Χριστούγεννα χωρίς κανέναν. Μιλούσε για τον εαυτό της.
Σκεφτόμουν εκείνη τη στιγμή, ότι όλη αυτή η φάση ήταν μια δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης. Ναι, ο καθένας θα μπορούσε να ζητήσει ό,τι ήθελε εκείνη τη στιγμή. Τι θα γινόταν άραγε μέσα στο ναό αν κάποιος έλεγε ότι είναι ερωτευμένος με την ιέρεια Ντέμπορα;
Πάτερ ημών.
Ειρήνη πάσι. Μας προσκαλούν σε χαιρετισμό. Ο κύριος που κάθεται μπροστά του μου δίνει το χέρι του χαμογελώντας. Οι πιο γνωστοί φιλιούνται. Είναι η πρώτη φορά που βλέπω να φιλιούνται στο πρόσωπο. Συνήθως εδώ οι άνθρωποι ακουμπούν στον αέρα ο ένας το μέτωπο του άλλου! Έτσι χαιρετιούνται…
Offertory Sentence. Κοινώς η ώρα του δίσκου. Ο τενόρος συνοδεύει τη στιγμή της περιφοράς. Δίνω ένα χαρτονόμισμα. Τα λεφτά θα πάνε σε ιερό σκοπό: στα παιδάκια που έχουν aids στην Αφρική.
Doxology.
Μια προσευχή για τον τόπο και τους ανθρώπους του.
΄Υμνος Νο 119. My Soul Gives Glory to My God.
Benediction. Το ιερατείο αποχωρεί. Η Ντέμπορα off εκφωνεί την τελική προσευχή. Ξαφνικά, όταν το όργανο αρχίζει να παίζει θυμήθηκα την επική μουσική των Έμερσον Λέικ και Πάλμερ.
Το κομμάτι λέγεται: Toccata on “Veni, veni Emmanuel”. Είναι κομμάτι του 1939, όχι πολύ παλιό του Andrew Carter.
Το εκκλησίασμα χειροκροτεί ενθουσιασμένο.
Τώρα, η ιερεύς Ντέμπορα χαιρετά τον κόσμο. Δεν δίνει αντίδωρο. Μπορείς να της μιλήσεις, γίνεται ακόμα πιο προσιτή. Ανταλάσσει χειραψίες. Εδώ, τα φιλιά απαγορεύονται. Ούτε τα γνωστά χειροφιλήματα, προς Θεού, όχι σε κυρίες, αλλά σε ιερέα!